Wybór głośnika do wzmacniacza

Od technicznych niedoskonałości do upragnionego brzmienia

Głośnik ma decydujący wpływ na nasze ostateczne brzmienie, dlatego też istnieje bardzo duża liczba firm, które zajmują się produkcją wymiennych głośników do naszego wzmacniacza. Problem jednak polega na tym, że brzmienie to pojęcie mocno subiektywne. Wczesne wzmacniacze gitarowe, były pozbawione tak zwanych tweeterów (głośników wysokotonowych), dlatego też ich zakres częstotliwości był obcięty mniej więcej od 4kHz w górę. To zaowocowało stłumieniem nieprzyjemnych, wysokich harmonicznych generowanych przez lampowy przester, który z kolei powstał na skutek próby uzyskania zbyt dużej głośności na małym wzmacniaczu. Jak widać, lampowe brzmienie przesteru, które tak lubimy, powstało w wyniku technicznych niedoskonałości ówczesnego sprzętu…

Bez technicznych ograniczeń głośników gitarowych, lampowy przester zabrzmiałby siarczysto i nieprzyjemnie, dlatego mimo postępu w w tym temacie, nadal stosuje się głośniki o ograniczonym paśmie przenoszenia. Główną różnicą w porównaniu z przeszłością jest to, że w dzisiejszych czasach producenci wiedzą, dlaczego dawne głośniki brzmiały tak, a nie inaczej. W związku z tym, są w stanie projektować modele o konkretnym charakterze brzmienia.

Co ma wpływ na brzmienie głośnika?

Brzmienie głośnika jest przede wszystkim zdeterminowane przez jego membranę oraz budowę magnetycznej cewki. Dwunasto-calowe głośniki są najbardziej popularne zarówno w combach jak i w paczkach gitarowych, jednak istnieje spora grupa muzyków preferujących miej basowe brzmienie 10-calowców. Wiele membran wykonuje się ze specjalnej mieszanki papierów, chociaż istnieją również alternatywne materiały. Małe wzmacniacze do ćwiczeń, wyposażone w mniejsze głośniki mogą brzmieć dobrze, szczególnie podczas nagrywania, jednak nie przeniosą one tak dobrze niskich rejestrów jak głośniki o większej średnicy.

Część charakteru brzmienia głośnika bierze się z tego, jak membrana ugina się podczas wydobywania dźwięku. Cieńsza i lżejsza membrana deformuje się łatwiej, wprowadzając dodatkowe zniekształcenia dźwięku. Może również lekko kompresować dźwięk. Z tego powodu, głośniki o większej mocy, zazwyczaj posiadają twardsze membrany.

Niektóre membrany są zbudowane na zasadzie połączonych w całość, co raz mniejszych okręgów, które mają zapewnić jej środkowej części bardziej swobodny ruch. Jest to zabieg stosowany w celu zapewnienia lepszego przenoszenia wysokich częstotliwości, co jednak ma oczywiście wpływ na basy. Przy większych wychyłach membrany, następuje jej zniekształcenie, a co za tym idzie dźwięk ulega kompresji i przekłamaniom. Nawet często spotykane kopułki, montowane na środku głośnika, wpływają na jego brzmienie: głośniki wyposażone w metalowe kopułki zazwyczaj brzmią bardziej twardo w wysokich rejestrach niż te, posiadające kopułki z tkaniny.

Wymiana głośnika

Nie musisz wsadzać takiego samego głośnika do swojego wzmacniacza, jednak upewnij się, że nowy głośnik będzie miał zbliżoną sprawność.

Niektóre wczesne głośniki gitarowe, miały niską sprawność akustyczną. Oznacza to, że do uzyskania takiego samego poziomu głośności, potrzebowały o wiele większej mocy niż współczesne konstrukcję.

Nowy głośnik powinien posiadać taką samą oporność i równą (lub większą) moc. Powinieneś również zwrócić uwagę na umiejscowienie dziur montażowych, gdyż nie każdy producent używa tego samego schematu.

Jeżeli twój wzmacniacz lub paczka gitarowa jest otwarta, masz sporą dowolność w wyborze typu głośnika, gdyż takie konstrukcję nie są specjalnie dostrajane do jego charakterystyki. W wypadku kiedy mamy do czynienia z konstrukcją zamkniętą, sytuacją jest trochę bardziej skomplikowana i może wymagać porady profesjonalisty. Trzeba bowiem odpowiednio dopasować parametry głośnika do objętości paczki.

Czy można łączyć ze sobą różne głośniki?

W kolumna dwu lub więcej głośnikowych, możemy umieszczać dowolne modele głośników, jeżeli tylko impedancja jest odpowiednia. W tym wypadku należy zwrócić również szczególną uwagę na sprawność akustyczną. Może bowiem dojść do sytuacji, w której jeden głośnik dominuje nad drugim.

Z pomocą nadchodzą… cyfrowe emulacje.

W dzisiejszych czasach istnieje wiele programów, które zajmują się symulacją brzmienia klasycznych głośników. Może się to przydać bardzo pomocne przy wyborze odpowiedniego głośnika do naszego wzmacniacza, gdyż umożliwia sprawdzenia różnych konfiguracji kolumna-głośnik. Nawet jeżeli brzmienie uzyskane w programie nie będzie zbyt dokładnie odzwierciedlać rzeczywistości, możemy przynajmniej sprawdzić które głośniki zabrzmią jaśniej lub ciemniej, bardziej kompresują dźwięk albo lepiej grają dołem. Kiedy określimy mniej więcej czego szukamy, możemy przejść do testowania prawdziwych głośników.

Warto próbować

Z pewnością znalezienie swoje brzmienia nie jest łatwym zadaniem. Czasami trwa to latami i jest wynikiem ciągłych eksperymentów oraz poszerzania świadomości muzycznej. W tym wszystkim należy pamiętać o szczególnie ważnej roli głośnika w naszym wzmacniaczu, który znajduje się przecież na samym końcu łańcucha tworzącego nasze brzmienie.